दाङको तुलसीपुर ३ मा पर्ने पहाड दोहन गर्ने प्रक्रिया अघि बढेको छ । अहिले त्यो बन कार्यालयमा फाइल पुगेको छ । बन कार्यालयले आईईईकालागि प्रक्रिया अगाडी बढाइरहेको छ । तुलसीपुरकै सुनगाभा माइन्स प्रालिले चुनढुंगा उत्खनन् गर्ने भनि विगत लामो समयदेखि प्रक्रिया थालिरहेको छ । अहिले तुलसीपुर खानेपानीले त्यो कुरा थाहा पाएपछि विरोध गरिरहेको छ । कहिल्यै काठमाडौं धाउछ त, कहिल्यै नगरपालिका धाउने गरेको छ । स्थानीय बन समूहले पनि चुनढुंगा उत्खनन् कार्य गर्न नदिने भनि निर्णय नै गरेको छ ।
चुनढुंगा पानीको स्रोत हो । तुलसीपुर बजारमा अहिले जति पानी आपूर्ति भएको छ, त्यो त्यही पहाडका मुहानबाट आएको पानी हो । त्यहाँको चुनढुंगा उत्खनन् भएमा त्यहाँका खानेपानीका मुहान सुक्छन्, र तुलसीपुर खानेपानीले काकाकूल हुन्छ । त्यसैले पनि त्यहाँ उत्खनन् कार्यलाई रोक्नु पर्छ । खासमा अहिले तुलसीपुर खानेपानी र एकीकृत समाजवादी निकट विद्यार्थी संगठनले चासो देखाएको देखिन्छ । सञ्चार माध्यामहरुले पनि त्यहाँको उत्खनन्लाई रोक्ने विषयमा जोडतोडले कलम चलाएको देखिन्छ । त्यो बाहेक यस क्षेत्रका अन्य निकायका ब्यक्तीहरुले पनि चासो देखाउनु पर्ने हो, त्यति चासो देखाउन सकेको अबस्था छैन । उत्खनन् गर्नकालागि अनुमति लिन खोजेको सुनगाभा माइन्स प्रालि कसले चलाएको त्यो पत्ता लगाएर, तुलसीपुरको खानेपानीका विषयमा छलफल गर्नतर्फ पनि एउटा समूह सक्रिय हुनुपर्छ ।
यो कार्यमा सबै भन्दा चनाखो हुने भनेको स्थानीय सरकार र त्यस क्षेत्रका बासिन्दा हुन् । ठूलो ‘भोल्युम’मा काम गर्न खोज्नेहरु शक्ति केन्द्रको पहुँचमा हुन्छन् । उनीहरुले स्थानीय जनतालाई आर्थिक तथा अन्य प्रलोभनमा पारेर किन्न सक्छन् । त्यो प्रलोभन यहाँका जनप्रतिनिधिहरुलाई पनि पार्न सक्छन् । किनभने यस्ता थुप्रै उदाहरणहरु हामी माझ भएकाले जनप्रतिनिधिहरुमा पनि शंका नहुुनु पर्ने कारण छैन् । तर, पनि तुलसीपुरको भबिष्य चाहाने हरेक ब्यक्ती जनतालाई प्रत्येक्ष रुपमा नकारात्मक असर पार्ने यो विषयमा चनाखो हुनुपर्छ । आईईईलगायतका अन्य प्रक्रियाहरुमा स्थानीय सरकारको ठूलो हात हुन्छ । त्यसैले स्थानीय जनप्रतिनिधिहरु कुनै पनि प्रलोभनमा नपरी यो कार्यलाई असफल बनाउनकालागि अह्म भूमिका खेल्नु हुनेछ, भन्ने अपेक्षा गरिएको छ । साभारः अग्रिम साप्ताहिक
लाइभदाङ । ५ श्रावण २०७९, बिहीबार १५:३३ बजे