दीपक बोहरा
दाङ,१९ जेठ । स्थानीय स्तरमा दाङमा कहिल्यै काँग्रेस हावी हुने गरेको छ, भने कहिल्यै एमाले हावी हुने गरेको छ । २०४९ सालको स्थानीय निकायको निर्वाचनमा ४१ निकायमध्ये तत्कालिन तुलसीपुर र त्रिभुवन(हाल घोराही) नगरपालिकासहित ३६ स्थानीय तहमा जित हात पार्न सफल भएको थियो । त्यतिबेला एमाले र राप्रपाले २/२ तथा जनमोर्चाले एउटा स्थानीय निकायमा जित निकालेको थियो ।

त्यो नतिजा २०५४ सालको स्थानीय निकायको निर्वाचनमा भने उल्टिएको थियो । २०४९ मा कमजोर देखिएको एमालले २०५४ मा भने कब्जा जनाएको थियो । त्यतिबेला ४१ स्थानीय निकाय मध्ये तुलसीपुर र त्रिभुवन(घोराही) नगरपालिकासहित ३१ मा जित निकालेको थियो । काँग्रेस त्यतिबेला निकै कमजोर बनेको थियो । जतिबेला ६ वटा मात्रै स्थानीय निकायमा जित निकालेको थियो । स्वतन्त्रले २ र राप्रपाले २ वटा स्थानीय निकायमा जित निकालेको थियो ।

मुलुक संघीयतामा गएसंगै दाङमा १० वटा स्थानीय तहमात्रै भए । अधिकार सम्पन्न स्थानीय तहको २०७४ सालको स्थानीय तहको निर्वाचनमा पनि दाङमा एमाले हावी भयो । घोराही र तुलसीपुर उपमहानगरपालिकासहित ६ स्थानीय तहमा एमालेले जित निकाल्यो । लमही नगरपालिका, गढवा, बबई र दंगीशरण गाउँपालिकामा एमालेले जितेको थियो । ति स्थानीय तहमा प्रमुख र उपप्रमुख दुबै पदमा विजयी हाँसिल गरेको थियो, भने दंगीशरण र लमहीमा प्रमुख मात्रै जितेको थियो ।

काँग्रेसले तीन वटा गाउँपालिकामा प्रमुख र उपप्रमुख दुबै जित्न सफल भएको थियो । शान्तिनगर, राप्ती र राजपुर गाउँपालिकामा प्रमुख र उपप्रमुख जितेको थियो भने लमही नगरपालिका र दंगीशरण गाउँपालिकामा उपप्रमुख मात्रै जित्न सफल भएको थियो । माओवादी केन्द्रले भने बंगलाचुली गाउँपालिकामा प्रमुख र उपप्रमुख जित्न सफल भएको थियो ।

अहिले २०७९मा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा एमालेले घोराही र तुलसीपुर उपमहानगरपालिकाको प्रमुख र उपप्रमुख जितेको छ, भने राप्ती गाउँपालिकाको उपप्रमुख जितेको छ ।

त्यस्तै माओवादी केन्द्रले बंगलाचुली, राप्ती र गढवा गाउँपालिकामा प्रमुख मात्रै जितेको छ । त्यो बाहेक अन्य सबैमा काँग्रेसले जित हात पार्न सफल भएको छ । यो निर्वाचनमा सबै भन्दा बढि काँग्रेसले स्थानीय तहमा जित निकालेको छ ।

तुलसीपुर उपमहानगर: ०५४ यता एमालेकै राज
तुलसीपुरमा २०४९ सालमा काँग्रेस हावी थियो । तर, २०५४ यता एमाले हावी बन्दै गएको छ । २०४९ सालको स्थानीय निकायको निर्वाचनमा तत्कालिन तुलसीपुर नगरपालिकामादकाँग्रेसका शंकर प्रसाद आचार्य मेयर थिए, भने काँग्रेसकै प्रदीपबहादुर शाह उपमेयर थिए । त्यतिबेलाका फुलवारी,टरिगाउँ,उरहरी, पवननगर, हलवार, विजौरी,डुरुवा र मानपुर गाबिसहरु गाभिएर तुलसीपुर उपमहानगरपालिका बनेको छ । ०४९ सालमा नगरपालिकासहित गाविसमा काँग्रेसले प्रमुख र उपप्रमुखमा विजेता बनेका थियो ।

२०५४ मा भने नतिजा उल्टिएको थियो । तत्कालिन तुलसीपुर नगरपालिकाको मेयरमा ढुण्डीराज लामिछाने, र उपमेयरमा घनश्याम पाण्डे निर्वाचित भए । फुलवारी,टरिगाउँ, उरहरी, पवननगर, हलवार, विजौरी,डुरुवा र मानपुर गाबिसहरुमा पनि एमालेले नै जित्यो ।
मुलुक संघीयतामा गएसंगै २०७४ सालमा तत्कालिन नगरपालिका तथा फुलवारी,टरिगाउँ, उरहरी, पवननगर, हलवार, विजौरी,डुरुवा र मानपुर गाबिस गाभिएर उपमहानगरपालिका बनेको थियो । त्यतिबेला एमालेले नै जित हात पारेको थियो । तत्कालिन अबस्थामा एमालेका घनश्याम पाण्डे मेयर भएका थिए, भने उपमेयरमा माया आचार्यल विजयी हाँसिल गरेकी थिइन् । पाण्डे २०५४ सालमा २३ बर्षमै उपमेयर बनेका थिए ।

अहिले २०७९ मा पनि तुलसीपुर उपमहानगरपालिकामा एमालेले नै मेयर र उपमेयर जित्न सफल भएको छ । मेयरमा टिकाराम खड्का र उपमेयरमा स्यानी चौधरी निर्वाचित भएकी छिन् ।

घोराही : २०५४ यता एमालेकै राज
घोराहीमा पनि २०४९ को निर्वाचनमा काँग्रेस हावी भएको थियो, भने २०५४ यता एमाले हावी हुँदै आएको छ । घोराही (तत्कालिन त्रिभुवन नगरपालिका) मा २०४९ सालमा मेयरमा काँग्रेसका यज्ञबहादुर बुढाथोकीले जितेका थिए, भने उपमेयरमा अर्जुन कुमार श्रेष्ठले जितेका थिए । त्यस्तै हाल घोराही उपमहानगरपाकिामै गाभिएका हापुर, लक्ष्मीपुर,रामपुर, धर्ना,नारायणपुर, ढिकपुर, सौडियार पनि काँग्रेसले नै जितेको थियो भने सैघामा भने एमालेले जितेको थियो ।

२०५४ सालमा घोराही (तत्कालिन त्रिभुवन नगरपालिका) मा घोराहीमा एमालेले कब्जा जमायो । मेयरमा एमालेका अमरबहादुर डाँगी र उपमेयरमा उपमेयरमा दामोदर शर्मा अधिकारी विजयी भएका थिए । त्यस्तै धर्नामा काँग्रेसले जितेको थियो भने, हापुर, लक्ष्मीपुर,रामपुर, सैघा, नारायणपुर, ढिकपुर, सौडियारमा एमालेले जितेको थियो ।
मुलुक संघीयतामा गएपछि घोराहीमा घोराही(त्रिभुवन नगरपालिका)सहित हापुर, लक्ष्मीपुर,रामपुर, धर्ना,नारायणपुर, ढिकपुर, सौडियार मिसाएर घोराही उपमहानगरपालिका बनाईएको थियो । त्यो उपमहानगरपालकामा २०७४ सालमा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा एमालेका नरुलाल चौधरी मेयरमा निर्वाचित भएका थिए, भने उपमेयरमा सिता सिग्देल न्यौपाने विजयी भएकी थिईन ।
हाल २०७९ सालमा भएको निर्वाचनमा पुनः नरुलाल चौधरी विजयी भएका छन्, भने उपप्रमुखमा हुमा डीसी विजयी भएकी छिन् । मेयर चौधरी २०५४ सालमा भएको स्थानीय निर्वाचनमा पनि रामपुर गाबिसको अध्यक्ष थिए ।

लमही नगरपालिकाः
सतबरिया,सोनपुर,चैलाही र हाँसिपुर मिलेर लमही नगरपालिका बनेको हो । २०४९ सालको स्थानीय निर्वाचनमा एमालेले हाँसिपुर गाबिसमा जितेको थियो । त्यो बाहेक अन्य तीन वटा गाबिसमा काँग्रेसले जितेको थियो । २०५४ सालमा सतबरियामा काँग्रेसले जितेको थियो भने सोनपुर र चैलाहीमा एमालेले जितेको थियो । २०७४ सालमा लमही नगरपालिकाको प्रमुखमा एमालेले जितेको थियो, भने उपप्रमुखमा काँग्रेसले जितेको थियो । २०७९ सालमा भने दुबैमा काँग्रेसले जितेको छ ।

दंगीशरणः कहिल्यै काँग्रेस, कहिल्यै एमाले
संघीयता पछि गोल्टाकुरी, हेकुली र श्रीगाउँ गाबिस मिलाएर दंगीशरण गाउँपालिका बनाईएको हो । २०४९ सालमा यी तीन वटै गाबिस काँग्रेसले जितेको थियो । २०५४ सालमा फेरी यी गोल्टाकुरी स्वतन्त्रले जित्न सफल भएको थियो, भने अन्य दुई गाबिस एमालेले जितेको थियो । २०७४ सालमा दंगीशरण गाउँपालिकामा अध्यक्षमा एमाले र उपाध्यक्षमा काँग्रेसले जितेको थियो । अहिले २०७९ मा भने दुबै पदमा काँग्रेसले जित्न सफल भएको छ ।

शान्तिनगर : काँग्रेसकै गढ
धनौरी, शान्तिनगर र बाघमारे मिलेर शान्तिनगर गाउँपालिका बनेको हो । २०४९ सालमा शान्तिनगरमा यी तीन वटै गाबिसमा काँग्रेसले जितेको थियो । २०५४ सालमा शान्तिनगर र बाघमारेमा काँग्रेसले नै जित्न सफल भएको थियो, भने धनौरीमा एमालले जितेको थियो । संघीयता पछि २०७४ सालमा भएको निर्वाचनमा शान्तिनगरमा काँग्रेसले नै जितेको थियो, भने २०७९ सालमा भएको निर्वाचनमा पनि काँग्रेसले नै जितेको छ ।

बबईः ०४९ मा फर्कियो काँग्रेस
पुरन्धारा र पञ्चकुले गाबिस मिलेर बबई गाउँपालिका बनेको हो । २०४९ सालमा यी दुबै गाबिसमा काँग्रेसले जितेको थियो । २०५४ सालमा भने त्यो नतिजा उल्टिएको थियो । त्यतिबेलाको निर्वाचनमा दुबै गाबिस एमालेले जितेको थियो । २०७४ सालको स्थानीय तह निर्वाचनमा बबई गाउँपालिकामा एमालेले जितेको थियो । तर, २०७९ मा त्यो नतिजा उल्टियो । त्यहाँ काँग्रेसले जित्न सफल भएको छ ।

गढवा : हरायो राप्रपा, झुल्कियो माओवादी
गोबरडिहा, गढवा,गंगापरस्पुर र कोइलाबास मिलाएर गढवा गाउँपालिका बनाईएको हो । २०४९ सालमा गोबरडिहा र कोइलाबासमा राप्रपा तथा गढवा र गंगापरस्पुरमा काँग्रेसले जितेको थियो ।

त्यस्तै २०५४ सालमा गोबरडिहामा एमाले, गंगापरस्पुरमा स्वतन्त्र कोइलाबासमा राप्रपाले जितेको थियो । २०७४ सालमा एमालेले जितेको थियो । त्यतिबेला सहजराम यादवले विजयी हाँसिल गरेका थिए । उनी गोबरडिहा गाविसको २०५४ सालमा पनि अध्यक्ष भएका थिए । अहिलेको निर्वाचनमा पनि उनी त्यो गाउँपालिकामा एमालेको तर्फबाट उम्मेदवार भएपनि हार ब्यहोरे । अहिले माओवादी केन्द्रले विजयी हाँसिल गरेको छ, भने उपाध्यक्षमा काँग्रेसले विजयी हाँसिल गरेको छ ।

राजपुरमा काँग्रेसकै राज
संघीयता पछि बेला र राजपुर मिलाएर राजपुर गाउँपालिका बनेको थियो । यी दुबैमा २०४९ सालको निर्वाचनमा काँग्रेसले जितेको थियो । २०५४ सालमा राजपुरमा एमालेले जितेको थियो, भने बेलामा काँग्रेसले जितेको थियो । २०७४ सालमा राजपुर गाउँपालिकामा काँग्रेसले जितेको थियो, भने अहिलेको निर्वाचनमा पनि राजपुरमा काँग्रेसले नै जितेको छ ।

बंगलाचुलीः माओवादीको ‘कब्जा’
संघीयता पछि काभ्रे, लोहारपानी, स्यूजा र हाँसिपुरका केही वडा मिलाएर बंगलाचुली गाउँपालिका बनाईएको थियो । २०४९ सालमा भएको स्थानीय निर्वाचनमा काभ्रे र स्यूजामा काँग्रेसले, लोहारपानीमा जनमोर्चा तथा हाँसिपुरमा एमालेले जितेको थियो ।

त्यस्तै २०५४ सालमा हाँसिपुर र लोहारपानीमा एमाले, काभ्रेमा काँग्रेस, स्यूजामा राप्रपाले जितेको थियो ।
त्यस्तै २०७४ सालमा यी गाविस मिलेर बनेको बंगलाचुलीमा माओवादी केन्द्रले जितेको थियो । अध्यक्षमा जितेका भक्तबहादुर वलीले २०४९ सालमा लोहारपानीमा जनमोर्चाबाट जितेका थिए, भने २०५४ सालमा एमालेबाट जितेका थिए । अहिले २०७९ सालमा भएको निर्वाचनमा अध्यक्षमा माओवादी केन्द्रका तुलसीराम पुन र उपाध्यक्षमा काँग्रेसका भक्तबहादुर जीसीले जितेका छन् ।

राप्ती : काँग्रेस, एमाले र माओवादीको पालोपालो सत्ता
मुलुक संघीयतामा गएपछि २०७४ सालमा लालमटिया, सिसहनिया र हाँसिपुरको १ र २ नम्बर वडालाई मिलाएर राप्ती गाउँपालिका बनाईएको थियो । २०४९ सालको स्थानीय निर्वाचनमा लालमटिया र सिसहनियामा काँग्रेसले जितेको थियो भने, २०५४ सालमा दुबै गाबिसमा एमालेले जितेको थियो । २०७४ मा काँग्रेसले जितेको थियो भने २०७९ सालमा अध्यक्षमा माओवादीले जितेको छ, भने उपाध्यक्षमा एमालेले जितेको छ । साभारः अग्रिम साप्ताहिक